Η διαταραχή πανικού είναι μία σοβαρή κατάσταση όπου περίπου 1 στους 75 ανθρώπους θα βιώσουν μία φορά στη ζωή τους. Συνήθως εμφανίζεται κατά την εφηβεία ή την πρώιμη ενήλικη ζωή. Τα ακριβή αίτια είναι ασαφή και δεν φαίνεται να συνδέεται με τις μεγάλες ηλικιακές μεταβάσεις που είναι συνήθως αγχωτικές: σχολικές ή πανεπιστημιακές εξετάσεις, εγκυμοσύνη. Υπάρχουν επίσης και στοιχεία για γενετική προδιάθεση. Αν ένα μέλος της οικογένειάς σας, παρουσιάζει συμπτώματα κρίσης πανικού, υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να πάσχετε και εσείς, ειδικότερα σε μία ιδιαίτερα αγχογόνα περίοδο της ζωής σας.
Οι κρίσεις πανικού μπορεί να είναι πολύ τρομακτικές και έντονες, αλλά δεν είναι επικίνδυνες για την σωματική ή ψυχική υγεία. Μια επίθεση πανικού δεν θα σας προκαλέσει οποιαδήποτε σωματική βλάβη και είναι απίθανο να πρέπει να εισαχθείτε στο νοσοκομείο, αν είχατε μια κρίση πανικού. Επίσης φυσικά, οι κρίσεις πανικού δεν θα σας τρελάνουν!…
Τι είναι η κρίση πανικού
Η κρίση πανικού είναι ένα ξαφνικό κύμα φόβου, που έρχεται χωρίς προειδοποίηση και χωρίς φανερή αιτία και είναι πιο έντονο από μία στρεσογόνα φάση που πιθανόν να αντιμετωπίσει ένα άτομο. Τα πιο εμφανή συμπτώματα της κρίσης πανικού είναι:
- ταχυκαρδία που δυσκολεύει την αναπνοή
- ασφυξία μέχρι στο σημείο που να νιώθει το άτομο ότι παραλύει
- ιδρώτας
- μεγάλη συχνότητα έντονων πόνων στο στήθος
- μούδιασμα άκρων
- φοβίες ότι το άτομο θα πεθάνει ή τρελαίνεται
Αυτά τα συμπτώματα είναι τα συνήθη όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση κινδύνου. Η σημαντική διαφορά είναι ότι αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται ξαφνικά και χωρίς κανέναν λόγο. Παρουσιάζονται σε φαινομενικά ακίνδυνες καταστάσεις ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου. Επιπρόσθετα, μία κρίση πανικού μπορεί να διαγνωσθεί και υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
- Εμφανίζεται ξαφνικά και δεν υπάρχει κάποιος εύκολος τρόπος για να σταματήσει.
- Η αίσθηση φόβου που κυριαρχεί είναι πέρα από κάθε λογικό όριο και ρεαλιστικής πραγματικότητας. Τις περισσότερες φορές δεν έχει καμία σχέση με κάποιο γεγονός.
- Το σύμπτωμα περνάει σε λίγα λεπτά. Το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να συγκρατήσει το φαινόμενο «κινητοποίηση ή αποχώρηση» για περισσότερο από αυτό το χρονικό διάστημα. Ωστόσο, επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού μπορούν να διαρκέσουν για ώρες.
Μία κρίση πανικού, δεν είναι επικίνδυνη αλλά σίγουρα μπορεί να τρομοκρατήσει κυρίως γιατί το άτομο νιώθει «σε τρελή» κατάσταση και εκτός ελέγχου. Η διαταραχή πανικού είναι τρομοκρατική λόγω των κρίσεων πανικού που συνδέονται με αυτήν αλλά και λόγω περισσότερων επιπλοκών που την ακολουθούν όπως φοβίες, κατάθλιψη, χρήση ουσιών ακόμα και αυτοκτονία. Τα αποτελέσματά του μπορούν να ποικίλουν από ήπια ως βαριά κοινωνική δυσλειτουργία μέχρι ολοκληρωτικής αδυναμίας αντιμετώπισης του έξω κόσμου.
Τι την προκαλεί;
Όπως συμβαίνει με πολλές διαταραχές ψυχικής υγείας, η ακριβής αιτία της διαταραχής πανικού δεν είναι πλήρως κατανοητή. Θεωρείται ότι διαταραχή πανικού προκαλείται πιθανώς από έναν συνδυασμό φυσικών (σωματικών) και ψυχολογικών παραγόντων.
Πως μπορεί να θεραπευθεί
Ένας συνδυασμός θεραπευτικών προσεγγίσεων είναι ιδανικός για να μπορέσει το άτομο να αντιμετωπίσει αυτή τη διαταραχή. Αρχικά, χρειάζεται να ενημερωθεί για το είναι η διαταραχή πανικού και πόσοι ακόμα άνθρωποι υποφέρουν από αυτή. Επειδή η κρίση πανικού, έρχεται ξαφνικά, πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι είναι “τρελοί” ή κινδυνεύει η ζωή τους. Μία πλήρης συναίσθηση της πραγματικότητας σε συνδυασμό με εστίαση στο εδώ και τώρα, ενισχύει την προσπάθεια κατανόησης του φαινομένου από τον θεραπευόμενο και την απομάκρυνση των αρνητικών σκέψεων του για ο,τιδήποτε χειρότερο.
Μία σκέψη, ένα συναίσθημα ή μία αλλαγή στον καρδιακό ρυθμό μπορεί να πυροδοτήσει την έναρξη της κρίσης πανικού. Μόλις ο θεραπευόμενος αντιληφθεί ότι η κρίση πανικού είναι εντελώς διαφορετική από την πυροδότησή της, τότε αυτή χάνει μεγάλο μέρος από τη δύναμή της να προκαλεί την κρίση.
Οι άνθρωποι με διαταραχή πανικού φοβούνται περισσότερο μία ενδεχόμενη κρίση πανικού, παρά συγκεκριμένα αντικείμενα ή γεγονότα. Για παράδειγμα δεν διακατέχονται από το φόβο του αεροπλάνου ή ότι μπορεί να πέσει, αλλά ότι θα τους πιάσει κρίση πανικού στο αεροπλάνο και δεν θα μπορούν να έχουν βοήθεια από πουθενά. Άλλοι άνθρωποι δεν πίνουν καφέ ή δεν πάνε σε ένα δωμάτιο με υπερβολική θερμοκρασία γιατί φοβούνται ότι αυτά θα πυροδοτήσουν την κρίση πανικού.
Εστιάζοντας στο συναίσθημα στο εδώ και τώρα σε συνδυασμό με το γεγονός, ο θεραπευόμενος ακουμπάει σταδιακά την αιτία της εμφάνισης της κρίσης πανικού που αναδύεται από το παρελθόν και εμφανίζεται με τα συμπτώματα στο σήμερα. Μπορεί η εμφάνιση της κρίσης να συνοδεύεται από συμπτώματα και να πυροδοτείται από ένα ξαφνικό γεγονός, η ρίζα όμως του προβλήματος που προκαλεί την κρίση πανικού, ενδεχομένως να βρίσκεται σε υποσυνείδητα γεγονότα, σχέσεις, σκέψεις, συναισθήματα που απλά ορισμένες φορές βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να εμφανιστούν.
Επιπρόσθετα, τεχνικές χαλάρωσης βοηθούν τον θεραπευόμενο να ξεπεράσει μία κρίση πανικού. Αυτές οι τεχνικές περιλαμβάνουν επανάκτηση της αναπνοής και θετική οπτική. Μαθαίνοντας να κοντρολάρουν την αναπνοή, τους βοηθάει να αντιμετωπίσουν τις κρίσεις πανικού και σταδιακά να τις αποφύγουν στο εγγύς μέλλον.
Αν υποφέρετε λοιπόν από κρίσεις πανικού, μπορείτε να έχετε μία πρώτη ενημέρωση και κατανόηση του φαινομένου. Αλλά δεν μπορείτε να τις αντιμετωπίσετε μόνος σας. Η θεραπευτική προσέγγιση χρειάζεται να εποπτεύεται και να συντονίζεται μέσα από ένα ψυχολόγο ή ένα ψυχίατρο.
